داشتن یک سبد غذایی سرشار از انواع ویتامین ، پروتئین و چربی های سالم برای هر شخص و در هر رده سنی اهمیت خاص خودش را دارد .
یکی از مواد غذایی که در سبد غذایی خانوار مخصوصا کودکان و زنان باردار کوچک باید وجود داشته باشد ماهی است .
البته نظرات متفاوتی در رابطه با مصرف ماهی در کودکان و زنان باردار وجود دارد که در این مقاله سعی کرده ایم به آن بپردازیم :
ماهی یکی از منبع های اصلی اسیدهای چرب امگا3 می باشد. این مواد برای رشد چشم و بینایی و مغز جنین شما بسیار مهم اند. ماهی همچنین دارای مقدار کمی چربی های اشباع شده و در مقابل، دارای مقدار زیادی پروتئین، ویتامین دی و دیگر مواد مغذی است. ماهی حاوی بسیاری از مواد مغذی مهم، از جمله پروتئین با کیفیت بالا، یُد، انواع ویتامین و مواد معدنی نیز می باشد.
اما یک نکته منفی نیز در مورد ماهی وجود دارد . آن دارا بودن فلزات سنگین و مخصوصا جیوه در آن است . تقریباً تمام ماهی‌ها حاوی مقادیر ناچیزی از متیل جیوه می‌باشند که البته در بعضی گونه‌ها مقدار آن بیشتر است. مقدار جیوه در مناطقی که آلودگی‌های صنعتی جیوه (مانند پساب‌های کارخانه‌های پتروشیمی) وجود دارد، افزایش چشمگیری می‌یابد.
تجمع بیش از اندازه جیوه در بدن در سیستم عصبی اختلال ایجاد می‌کند و نهایتاً منجر به بی‌حسی و خارش انگشتان دست، پا و لب‌ها می‌شود. همچنین، گسترش بیش از اندازه آن سبب می‌شود تا کودکان دیرتر از موعد مقرر شروع به صحبت کردن و راه رفتن کنند. از دیگر عوارض آن می‌توان به دردهای مفصلی و ماهیچه‌ای و بالا رفتن ریسک حملات قلبی اشاره کرد.

بنابراین با توجه با اثرات خوب و بد ماهی چگونه باید آن را مصرف کنیم :

ماهی‌هایی که حاوی مقادیر بالایی جیوه هستند، عبارتند از: کوسه ماهی، مارلین، اره‌ماهی، نیزه‌ماهی، ماهی‌های درخشان، ماهی روغنی اروپای شمالی، و ماهی نارنجی دریایی.
میزان جیوه در ماهی سفید، قزل‌آلا، میگو، ماهی کفال، گربه ماهی، صدف، خرچنگ، شاه‌میگو، شاه‌ماهی، ماهی آزاد، ساردین، کیلکا، میگو، ماهی مرکب، ماکرل و آنچوی کمتر از ماهی‌های دیگر است.
 

زنان باردار:
خوردن ماهی در دوران بارداری یک انتخاب غذایی بسیار مغذی است خصوصا در دوران بارداری، اکثر کارشناسان موافقند که مزایای خوردن ماهی معمولا بیشتر از خطرات آن است.
مقدار کمی از جیوه اصلا مضر و خطرناک نیست، چارلز سانتر استاد سم شناسی تغذیه و کارشناس آلاینده های موجود در ماهی، اشاره می کند که اگر زن باردار به منظور جلوگیری از مواجهه با جیوه مصرف ماهی را قطع کند، نوزاد او ممکن است که مواد مغذی سالمی که ماهی دارد را از دست بدهد.تکامل مغز و بینایی کودک شما، اکثرا مربوط به اسیدهای چرب سالم موجود در ماهی است، پس خوردن ماهی در دوران بارداری لازم است.
پژوهشگران دانشگاه هاروارد توصیه می‌کنند که زنان باردار یا زنانی که قصد باردار شدن دارند و نیز مادران شیرده باید از مصرف گورماهی، کوسه ماهی و شمشیرماهی خودداری کنند تا میزان دریافت جیوه به حداقل برسد اما باید در هفته حدود 360 گرم از سایر انواع ماهی مصرف شود. هر چند مصرف یک یا دو وعده ماهی در هفته کمک بسیار زیادی به حفظ سلامت انسان‌ها می‌کند، اما باید از انواع ماهی‌هایی که حاوی مقادیر زیادی جیوه هستند خودداری شود. در مورد مصرف ماهی‌های متداول مانند ماهی آزاد و میگو که مقدار متیل جیوه آنها کمتراست ، نگرانی وجود ندارد.

کودکان:
کودکان در سن رو به رشد نیاز به تغذیه مطلوب دارند. ما نمی توانیم فرزندان خود را فقط با برخی مواد غذایی خاص تغذیه نماییم. ماهی یکی از مواد غذایی است که شما باید کودکان خود را به خوردن آن عادت دهید.
خوردن ماهی به طور منظم و کنترل شده می تواند به بدن کودک شما برای مقابله با اختلالات و بیماری های مختلف کمک کند.
تحقیقات نشان داده مصرف ماهی بر روی هوش و خواب کودک شما تاثیر میگذارد از اینرو کودکانی که ماهی میخورند نسبت به دیگر کودکان از هوش بالاتری برخوردار هستندو خواب راحت تری دارند.
اسیدهای چرب امگا 3 خطر ابتلا به بیماری آسم در کودکان را کاهش میدهد و باعث طول عمر بیمارانی میشود که دچار حملات قلبی شده اند. امگا 3 در معکوس کردن اثر ژن مغزی که به علت فرکتوز باعث بیماری میشود تاثیر مثبت دارد.
مطالعات نشان میدهد خوردن ماهی روند ادراک و خواب کودکان را بهبود میبخشد. یک تحقیق یک ساله بر روی 541 کودک دختر و پسر 9 تا 11 سال نشان داد کودکانی که در هفته یک بار ماهی میخورند از نظر تست آی کیو 4.8 نمرات بالاتری نسبت به کودکانی که به ندرت ماهی میخورند کسب کردند.
پروتئین های موجود در ماهی برای کودکان در حال رشد بسیار مهم و حیاتی هستند و به ساختار عضلات و تقویت آن ها کمک شایانی می کنند
ماهی ها حاوی مقادیر بسیار خوبی از ویتامین A هستند که برای پوست و چشم کودکان بسیار مفید است. در حالی که ویتامین D موجود در ماهی ها هم به جذب کلسیم بیشتر برای رشد استخوان های فرزند شما کمک فراوانی خواهد کرد.
به غیر از پروتئین ها و ویتامین، سلنیوم موجود در ماهی ها می تواند به پیشگیری از بیماری سرطان در فرزند شما کمک شایانی بکند. ید از جمله مواد معدنی دیگر موجود در ماهی است که در بهبود سوخت و ساز بدن، بسیار مفید می باشد و همچنین، روی موجود در آن، سیستم ایمنی بدن کودک شما را تقویت خواهد کرد.

کلام آخر
باتوجه به فواید سرشار ماهی برای سلامت جنین  در دوران بارداری و همچنین رشد و سلامت کودکان نباید از مصرف آن غافل شد .
نکته ای که در اینجا باید توجه کرد میزان جیوه موجود در ماهی است که با یک انتخاب درست و اعتدال در میزان مصرف ماهی میتوان اثر منفی آن را به حداقل رساند
توصیه می‌‌شود کودکان و زنان باردار ماهی‌های دریاهای آزاد، ماهی‌های ناآشنا و کوسه ماهی و ماهی‌هایی که تغییر ژنتیکی پیدا کردند را استفاده ننمایند، البته مصرف ماهی‌های دریاهای شمال و جنوب ایران و ماهی‌های رودخانه‌ای و پرورشی مانند قزل‌آلا برای کودکان توصیه می‌‌شود.

سالم بمانید و شاد

گروه تولید محتوای کوشان